Ngồi bêu quán café, về nhà quá nửa đêm, tôi cảm thấy cái gì khác lạ trong phòng.
Tôi bật đèn và thấy một người đàn ông ngồi trước bàn viết. Nổi gai ốc ở sống lưng : người khách đang đọc sách trong đêm đen. Y quay lại. Tôi lạnh toát khi nhận ra khuôn mặt y . Từ đôi mắt, cái miệng, đó chính là tôi, nhưng một cá
i tôi hốc hác, hai má hóp, mắt trũng sâu, vô hồn, da trắng nhợt như quét vôi.
Khách nói, giọng như dưới lòng đất vọng lên : Tôi chờ bạn đã khá lâu.
Y vung tay, hất tung toé những trang giấy trên bàn. Y vơ những trang bản thảo còn lại vứt ra ngoài cửa sổ . Những tờ giấy bay lượn, rơi xuống mặt đất còn ướt sũng sau cơn mưa. Tôi giận ứ cổ, muốn chụp con dao rọc giấy, đâm vào bụng, vào ngực y, nhưng chân tay tôi bủn rủn, bất động. Những tờ bản thảo là công trình tôi sau những đêm không ngủ, năm này qua năm khác. Đó là máu, nước mắt, là gan mật tôi phơi trên giấy, như người Nhật mổ bụng, phơi ruột gan khi làm hara-kiri.
Khách nói, lạnh, rờn rợn:
-Chỉ bôi bác vài cái vớ vẩn . Tốn mực, phí giấy, hại rừng. Tôi vẫn nghĩ bạn có chút tài mọn nên để bạn yên nhiều năm nay.
Nhận xét của người khách, mới đầu làm tôi phật lòng, tổn thương, một nhát dao , có cái gì gõ đúng ý tôi trong tận cùng thâm tâm. Tôi tự nhiên thấy thoải mái, như vưà trút một gánh nặng, như vừa cởi bỏ một bộ quần áo sũng nước. Một người tù được giải thoát. Tôi như chợt tìm thấy một người tri kỷ trong cái cô đơn cùng tận mà tôi tự khép vào trong những năm dài.
Khách nói : Thôi , mình đi. Người ta chờ.
Tôi nghĩ mình chưa chuẩn bị hành lý gì, nhưng lý nhí không ra lời. Khách nói, đọc ý nghĩ tôi như người ta đọc tờ Le Monde buổi chiều :
-Ở nơi mình tới, những cái vặt ấy không cần thiết.
Y vung tay đứng dậy và tôi để ý đến bộ y phục kỳ quái : áo lụa mầu đỏ máu và quần lụa vàng. Bà nội tôi mất năm tôi sáu tuổi. Khi liệm xác, người ta choàng cho cụ một chiếc áo lụa mầu đỏ máu và một chiếc quần lụa vàng. Khuôn mặt cụ trắng nhợt. Hàng chục năm sau, không bao giờ tôi dám bước vào cái phòng nơi khâm liệm. Mỗi lần khâm liệm người thân, tôi tìm mọi cách lánh mặt để khỏi phải chứng kiến khuôn mặt nhợt nhạt, trắng xanh của người chết.
Chúng tôi ra khỏi nhà. Đường vắng tanh, vắng hôi. Khách đi trước dẫn đường , thung dung, thanh thản, chân không chấm đất. Tôi móc túi, vứt tung toé trong gió những giấy tờ, thẻ kiểm tra, ngân phiếu, giấy đòi thuế , đòi tiền điện nước. Những mảnh giấy bay luợn, đậu trên cỏ như những cánh bướm.
Bấy giờ đầu thu, trăng sáng. Đêm lành lạnh như đêm Đà lạt và trời thì cao và xanh không cùng.
Từ Thức