Enoshima. Đứng chờ Senbei mỏi cả cẳng. Senbei không phải là một phụ nữ, nhưng là một loại bánh tráng của Nhật, làm bằng gạo nếp, pha nước chấm giá ( soja ),bán khắp nơi, dưới mọi hình thức. Senbei ở Enoshima, một bờ biển tháng cảnh gần Tokyo, rất nổi tiếng, rất đặc biệt, chưa thấy ở nơi khác, không biết nơi khác có không. Giữa bột nếp, người ta đặt một miếng cá mực tươi, hay một con tôm ( ebi ), gọi là ‘’ebi-senbei’’ Người ta dùng hai phiến sắt nặng, nung nóng, ép cái bánh mỏng như tờ giấy. Khéo léo tới nỗi con tôm bị ép mỏng, nhưng giữ nguyên hình dáng, màu sắc, đẹp như bức họa. Ăn dòn dòn, ngọt vị tôm, bùi bùi gạo nếp, nhưng quá đẹp, không nỡ ăn.
Với người Nhật, đời sống là một tác phẩm nghệ thuật. Cái gì cũng phải đẹp, từ món ăn tới củ hành, củ tỏi, gói trong giấy bóng kính như đồ gia bảo. Hai người đứng, vừa tráng bột vừa xử dụng cái máy ép senbei làm từ những thế kỷ trước, nóng hừng hực, giữa cái nắng của tháng 7 vùng nhiệt đới. Mặc dù cái đuôi dài, xếp hàng chờ nộp tiền mua bánh, họ vẫn tỉnh bơ, bình thản, chăm chú tráng và ép bánh, không hề vội vàng, nóng nẩy. Đó là một đặc tính Nhật, nhiễm tư tưởng Phật giáo : sống từng giây phút hiện tại, để hết tâm vào mỗi cử chỉ, mỗi hành động. Đứng chờ ebi-senbei ở Enoshima, nghĩ vớ vẩn Nếu là người Pháp, nhân viên sẽ đình công, đòi điều kiện làm việc, lương bổng tốt hơn, thời gian làm việc ngắn hơn. Nếu là người Mỹ, với cái nhìn thực dụng, coi sự hữu hiệu là mục tiêu, chắc họ sẽ chế ra máy tráng và ép senbei. Cùng lắm, để một cái máy ép cổ truyền để biểu diễn, dụ khách hàng, nhất là du khách. Sau đó sẽ mở chi nhánh ở khắp nơi, kiểu McDonald’s, Starbucks. Với giá 800 yen ( khoảng 7 dollars ) một cái, sớm muộn gì cũng giầu. Ở Kyoto có một tiệm ăn ngon nổi tiếng, nhưng chỉ có 12 chỗ ngồi. Khách hàng tới, xếp hàng chờ, cuối cùng 9 lần trên 10 phải ra về. Những công ty lớn sẵn sàng bỏ vốn ra làm một tiệm ăn lớn, dành cho khách nhà giầu để hốt bạc, nhưng ông chủ, cũng là đầu bếp,theo gương bố, nhất định từ chối. Với lý do chỉ có thể nấu nướng tận tình cho 12 người mỗi ngày. Nếu là người Hoa, hay người Việt ( người Việt hay người Hoa ngày nay cũng ''same same'', cùng một văn hóa , một triết lý sống ), chắc chắn sẽ có màn làm senbei giả. Cho tới khi khách chán, bỏ đi, sẽ đóng cửa tiệm đi làm hàng giả khác. Người Nhật yêu nghề, người Việt ngày nay học người Hoa, yêu tiền. Tất cả cái gì không phải là tiền, cho vào sọt rác hết. Bao nhiêu cái tốt đẹp của dân tộc, phá hết, miễn là có tiền. Không biết, hay biết nhưng '' kệ cha nó '', rằng đó là cách tự hủy hữu hiệu nhất.
Ì ạch ép cái bánh theo phương pháp cổ truyền, trong một xã hội cực kỳ tiến bộ, cũng là một đặc tính Nhật. Bên cạnh những nhà chọc trời, tối tân là những ngôi đền cổ kính. Bên cạnh những đại lộ biển người, buôn bán sầm uất, túi bụi, là những con đường hẹp, yên tĩnh với mái nhà cong, cánh cửa gỗ và những ngọn đèn lồng. Bên cạnh những cầu tiêu với đủ nút bấm cầu kỳ, khiến người chưa quen ngỡ ngàng, vẫn còn những nhà cầu ngồi xổm, theo lối xưa, nhưng sạch bóng. Cái cổ kính xen lẫn với cái cực kỳ mới. Sống chung hoà bình, một cách nhịp nhàng, ít thấy ở những nơi khác, không chướng mắt. Không chửi nhau như ở VN Văn hoá lành mạnh là bám vào rễ để vươn ra. Không có rễ, vươn ra sẽ đổ. Không vươn ra, sẽ thui chột, úa héo rồi chết đứng. Người Việt hoặc nhổ rễ để vươn cho nhanh. Hoặc không vươn ra, bám vào cái rễ cằn cỗi, coi trời bằng vung, ‘’tự sướng’’, trong khi chờ chết dần, chết mòn.. ( tuthuc-paris-blog.com )
What a charming article with perceptive observation.
I have traveled extensively both in the US and Europe.
I feel the French are more or less the same. They pay attention to beauty and details. I've been to the Midi and Normandie, staying in the most romantic "gites" and savoring French gateaux in artisanal patisseries. The French tend to be perfectionist, not as mercenary as the Chinese or Vietnamese.