Tin tức về Venezuela rối beng . Những người không theo dõi thời sự không biết đâu mà mò. Theo thông lệ, trên mạng, người ta thi nhau nổ. Có khi vì thích nổ, có khi nghĩ muốn quảng bá dân chủ, cần thổi phồng, dựng đứng titức , nếu cần Dưới đây là vài điều ghi vội về Venezuela, chắc chắn còn thiếu sót, để khỏi rơi vào mê hồn trận khi lên mạng :
-Hàng triệu người đã xuống đã biểu tình đòi tự do, dân chủ không những ở Caracas mà trên toàn quốc. Đó là một kỳ công, khi người ta biết báo chí hoàn toàn nằm trong tay chính quyền, và ở Venezuela, ít smart phones còn xài được, vì ưu tiên hàng đầu của người dân là kiếm cái gì nhét cho đầy bụng
-Cũng lạ, có dân tộc coi chuyện sinh tử của chính mình, tương lai của con cái, vận mệnh của đất nước quan trọng, đáng quan tâm hơn một trận đá banh
-Tình hình hiện nay chưa ngã ngũ. Không phải dân Venezuela đã toàn thắng như nhiều người nói trên mạng, bất chấp các dữ kiện. Tranh đấu cho dân chủ không có nghĩa là đưa những fake news.
-Hiện nay, Venezuela có hai tổng thống : Nicolas MADURO, tổng thống từ 2013, tái cử tháng 5 năm ngoái, và Juan GUAIDO, tự phong làm tổng thống, vì không công nhận cuộc bầu cử 2018 ( gian lận, đối lập và cử tri tẩy chay )
-Juan Guaido , 35 tuổi, là chủ tịch quốc hội, đa số thuộc phe đối lập, nhưng từ 2017, Maduro , để nắm toàn quyền, đã lập ra Hội Đồng Quốc Gia Lập Hiến, với tay chân của chính quyền, quyền hạn lớn, nhằm biến quốc hội thành một tổ chức bù nhìn
-Đại đa số dân Venezuela chống Maduro, một chính phủ bất lực, tham nhũng, đưa một quốc gia có tiềm lực dầu lửa lớn nhất thế giới ( hơn cả Arabie Saoudite ) thành một quốc gia nghèo đói. Đói theo nghĩa đen, trong một quốc gia không sản xuất gì, mức lạm phát lên tới 1 triệu 300.000 % năm 2018, và sẽ lên tới… 10 triệu % trong năm nay. Tại một quốc gia bình thường, lạm phát 5, 10% bị coi là khủng hoảng kinh tế
- Các tướng lãnh ủng hộ chính phủ, vì Maduro đã cho họ quyền kinh doanh, chia nhau quyền lợi dầu lửa. Nhưng binh sĩ sẽ tuân lệnh tướng lãnh hay không là chuyện khác, vì họ đều có gia đình, nạn nhân của Maduro. Đã có nhiều binh sĩ bị bắt vì phản loạn
- Trên thế giới, hai khuynh hướng. Các nước Tây phương ủng hộ Juan Guaido. Đã có ít nhất 16 quốc gia nhìn nhận, trong đó có Hoa Kỳ, Canada, những quốc gia quan trọng ở Nam Mỹ như Brésil, Argentine, Chí Lợi, Colombo, Honduras, Pérou. Khối thứ hai, các cường quốc độc tài : Nga, Trung Cộng, Thổ Nhĩ Kỳ. Hai phe đương đầu, chiến tuyến giống như ở Syrie, Irak. Đó sẽ là khuôn mặt chính trị thế giới trong những năm tới/
-Liên Hiệp Âu Châu ( từ 2018 đã không công nhận Maduro, vì bầu cử gian lận ) đòi bầu cử tự do. Pháp tích cực nhất, đứng hẳn về phe đối lập. Đức đòi bầu cử trong những ngày tới, nếu không, sẽ nhìn nhận Juan Guaido. Đó cũng là khuynh hướng chung của các nước Âu Châu.
-Juan Guaido, trẻ, chưa có tì vết chính trị, là một nhân vật chủ chốt, tại một xứ các lãnh tụ đối lập hoặc nằm tù, hoặc bị quản thúc tại gia, hoặc sống lưu vong ở ngoại quốc, và rất chia rẽ. Lần đầu tiên, các lực lượng đối lập đồng thuận trên một nhân vật lãnh đạo.
-Maduro chưa thua, vì còn nắm quân đội, guồng máy an ninh, tài chính, và sự hỗ trợ của Nga, Tàu. Nhưng đã có dấu hiệu cho thấy tập đoàn cầm quyền không còn làm chủ tình hình. Bình thường, những người chống chính phủ bị ám hại, bị bỏ tù, phải trốn ra ngoại quốc. Maduro đã muốn làm như vậy với Guaido, nhưng chỉ giữ 1 giờ trước khi trả tự do. Vì Guaido được dân ủng hộ, được các cường quốc hậu thuẫn, và hầu như không có đối thủ trong hàng ngũ đối lập
-Maduro đề nghị gặp Guaido, nhưng Guaido từ chối , đòi Maduro từ chức, hưá có thể miễn tố Maduro để tránh đổ máu. Guado cũng hứa sẽ miễn tố các tướng lãnh, sĩ quan bỏ súng, trở về với nhân dân. Trong những ngày tới, Guaido sẽ thành lập chính phủ lâm thời
-Đó là tình hình Venezuela cho tới giờ này. Rất có thể khi viết xong, tình hình đã thay đổi. Bởi vì Venezuela là một lò lửa, trên mọi phương diện, quân sự, chính trị, kinh tế
-Venezuela là quốc gia số 1 về dầu lửa, nhưng ngoài dầu lửa ( 95 % ngân sách quốc gia ), từ thời Chavèz, không sản xuất gì cả, không có kỹ nghệ, tất cả vật dụng hàng ngày đều nhập cảng, nhất là từ Tàu.
- Khi mức sản xuất dầu giảm ( 700 ngàn thùng dầu cặn mỗi năm, so với 3 triệu trước đây, vì kỹ thuật trong tay ngoại quốc ), khi dầu lửa mất giá, Venezuela phá sản, vật dụng khan hiếm, nạn đói thực sự đe dọa.
-Phe tả trên khắp thế giới muốn biến Venezuela thành mặt hàng rực rỡ của XHCN, Chavèz thành một Che Guevara mới. Nhưng quản trị một quốc gia, dù ngồi trên một biển dầu lửả, không đơn giản như tuyên truyền. Giấc mơ thiên đàng trở thành ác mộng.
- Từ khi Maduro lên cầm quyền ( 2013 ), ít nhất 3 triệu dân Venezuela đã bỏ nước, đi tha phương cầu thực ở những nước láng giềng. Nghĩa là từ 10 đến 15% dân số đã bỏ nước đi tìm đường sống. Dân số Venezuela chỉ bằng 1/3 Việt Nam trên một lãnh thổ mênh mông gấp 3 Việt Nam. Mỗi ngày 2000 người vượt rừng núi qua tị nạn ở Colombie, một nước cũng không giầu có gì
-Maduro sẽ cầm cự được bao lâu, điều đó tùy thuộc khả năng huy động một dân tộc đã kiệt quệ, cực kỳ mệt mỏi, nhưng khát vọng tư do. Cũng tùy mức độ hỗ trợ của các cường quốc thuộc 2 phe. Maduro trông đợi ở Tàu, nước đã đầu tư rất nhiều ở Venezuela và có tham vọng bành trướng thế lực ở Nam Mỹ. Maduro sẽ cầm cự được lâu hơn, nếu Tàu gia tăng việc nhập cảng dầu lửa để đánh đổi những vật dụng, lương thực hàng ngày, để tránh một cuộc nổi loạn đẫm máu
-Trung Cộng vừa mất chỗ đứng ở Brésil với ông Tổng Thống mới, không thể khoanh tay nhìn Venezuela vuột khỏi tay mình. Sau những năm ôm giấc mộng XHCN, khuynh hướng chung của các nước Nam Mỹ ngày nay là đi tìm một con đường khác.
-Mexique sẽ đứng ra làm trung gian để tìm một giải pháp chính trị. Hoa Kỳ cũng bổ nhiệm một nhân vật đứng ra làm trung gian thương thuyết
-Võ khí lợi hại nhất Hoa Kỳ đã đe doạ là sẽ tịch thu tất cả tài sản của tập đoàn cầm quyền, trao cho đối lập. Độc tài không sợ gì cả, chỉ sợ đánh vào túi tiền
-Trong khi chờ đợi, Maduro tăng cường đàn áp. Chỉ riêng ngày 23/01, Liên Hiệp Quốc ghi nhận 320 người đối lập bị bỏ tù
-Mặt khác, chính quyền kiểm soát gắt gao báo chí, các media đủ loại. Trong khi dân xuống đường rầm rộ, một đài truyền hình nhà nước chiếu chương trình dạy bơi lội, đài thứ hai chạy chương trình dạy nấu ăn ( ở một xứ phải xếp hàng cả ngày, phải gánh hàng thúng tiền, phải đánh nhau để mua một nửa kg khoai tây thối ).
Về cái trò bịt mắt, bịt miệng thiên hạ, chính quyền Venezuela không thua gì tập đoàn cầm quyền VN.
VENEZUELA.TIN CẬP NHẬT ( 27/01 ):
Được thế giới ủng hộ, Juan Guaido sẽ kêu gọi toàn dân xuống đường trong những ngày tới. Guaido kêu gọi các sĩ quan, binh lính, lực lượng an ninh và công chức bỏ súng trở lại với nhân dân, và hứa sẽ ân xá tất cả những người rời bỏ kịp thời chính quyền Maduro, tránh đổ máu. Trong những ngày xáo trộn vừa qua, 26 người đã bỏ mạng. Tuỳ viên quân sự Venezuela ở Washington D.C, đại tá José Louis Sivia, từ chức và kêu gọi ‘’ anh em quân nhân ‘’ hãy đứng về phe tranh đấu cho dân chủ. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, tại Liên Hiệp Quốc, kêu gọi thế giới hãy đứng về phe đấu tranh cho tự do và ngưng tất cả giao thương với tập đoàn Maduro. Mỹ cũng nghiên cứu việc tịch thu tài sản của chính quyền Maduro trên nước Mỹ, trao cho phe Juan Guaido, một việc cần thời gian , vì tương đối phức tạp trên phương diện pháp lý. John Bolton, Cố vấn an ninh của Donald Trump tuyên bố : '' tất cả những bạo hành ( của Maduro ) đối với nhân viên ngoại giao Mỹ, với lãnh tụ dân chủ Juan Guaido, với quốc hội Venezuela là những xâm phạm nhân quyền nghiêm trọng sẽ gặp những phản ứng thích đáng ''. Đức Giáo Hoàng François tuyên bố ủng hộ tất cả các nỗ lực nhằm tránh cho nhân dân Venezuala những chịu đựng gian khổ Các nước thuộc Liên Hiệp Âu Châu ( Pháp, Đức, Anh, Tây Ban Nha , Portugal, Bỉ …) vừa ra tối hậu thư buộc Maduro phải tổ chức bầu cử tự do trong 8 ngày tới ( hạn chót : Chủ nhật, 04/02 ) nếu không, sẽ nhìn nhận Guaido. Cho tới nay, Liên Hiệp Âu Châu vẫn không nhìn nhận Maduro, kết án cuộc bầu cử tháng Năm 2018 gian lận, bị đối lập và đại đa số dân Venezuela tẩy chay. Hy Lạp, với thủ tướng cực tả, là nước duy nhất ở Âu Châu còn ủng hộ Maduro. Phe Maduro, được Nga, Tàu, Thổ Nhĩ Kỳ và Cuba ủng hộ, tuyên bố sẽ không chấp nhận các áp lực bất cứ từ đâu tới, nhưng có nhiều dấu hiệu cho thấy họ không còn hung hăng như trước. Việc họ chỉ giữ Juan Guaido một giờ, không ám hại hay bỏ tù, chứng tỏ ngay trong hàng ngũ các tướng lãnh cũng không có thái độ quyết liệt, nhất quán. Caracas đã hoà hoãn, không tống xuất các nhà ngoại giao Mỹ như đã đe dọa , dù thời hạn 72 giờ đã qua. Không khí Venezuela sôi động. Dân chúng phải đương đầu với đời sống cực kỳ khó khăn, khi mức lạm phát tăng trên 1 triệu phần trăm trong năm qua, 10 triệu % trong năm nay. Nói cách khác, dùng tiền làm giấy vệ sinh rẻ hơn là mua giấy vệ sinh, càng ngày càng khan hiếm, vì tất cả hàng hóa thực dụng ở Venezuela, từ thời Chavez, đều là hàng nhập
__________________________________________________________________________
VENEZUELA . TIN CẬP NHẬT ( 28/01 )
-JUAN GUAIDO, lãnh tụ đối lập, kêu gọi toàn dân xuống đường ngày thứ Tư 30/01 và thứ Bẩy 02/02
-Các nước Âu Châu (Đức, Anh, Pháp, Ý, Tây Ban Nha, Pơrtugal, Bỉ…) ra tối hậu thư cho Maduro : trong 8 ngày phải chấp nhận việc tổ chức bầu cử tự do, nếu không sẽ công nhận chính thức Juan Guaido là tổng thống Venezuela. Hạn chót : Chủ nhật 03/ 02/ 2019
-Cố vấn an ninh của D.Trump, John Bolton cảnh cáo : Hoa kỳ sẽ có biện pháp thích ứng nếu Maduro có bạo hành đối với các nhân viên ngoại giao Mỹ, đối với Juan Guaido, với quốc hội và dân Venezuela
-Juan Guaido nhắc lại lời kêu gọi quân đội các cấp bỏ súng, đứng về phe nhân dân. Các dân biểu đối lập đã và đang thay nhau tới các căn cứ quân sự, những nơi có quân đội canh gác, để phát truyền đơn, nói truyện, giải thích ý nghĩa của cuộc tranh đấu, để tránh đổ máu những ngày tới. Một dân biểu nói với đài phát thanh Pháp France Inter : binh sĩ không có quyền bày tỏ thái độ, nhưng ánh mắt của họ muốn nói : chúng tôi đứng về phía các bạn. ( tuthuc-paris-blog.com )